Μέχρι σήμερα, σε Ελληνικό και Βαλκανικό επίπεδο δεν είχε γίνει ολοκληρωμένη και στρατηγικά σχεδιασμένη προσπάθεια που θα οδηγούσε στη προστασία και διατήρηση της πλούσιας φυτικής βιοποικιλότητας σε Βοτανικό Κήπο. Η ιδέα της δημιουργίας του Βαλκανικού Βοτανικού Κήπου Κρουσσίων (ΒΒΚΚ) ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ‘90 από μια ομάδα επιστημόνων που εργάζονταν στοΕθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας για την αξιοποίηση των αυτοφυών μέσα από ένα πνεύμα αειφορικής διαχείρισης και προστασίας της βιοποικιλότητας, και υλοποιήθηκε με χρηματοδότηση της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας INTERREG II- Εξωτερικά σύνοραμε τις χώρες της Π.Γ.Δ.Μ. και της Βουλγαρίας,΄με επιστημονική υπεύθυνητη Δρα. Ελένη Μαλούπα, Τακτική Ερευνήτριατου ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. με την συνεργασία πολλών επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων και την υποστήριξη των Υπουργείων Οικονομίας και Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ Ο ΒΒΚΚ
Ο BBKK βρίσκεται στο Νομό Κιλκίς, 70 χλμ από την πόλη της Θεσσαλονίκης, κοντά στην Κοινότητα της Ποντοκερασιάς, στο Δήμο Κρουσσών (με έδρα την Τέρπυλλο). Η έκτασή του είναι 310 στρέμματα. Βρίσκεται σε μια ζώνη προστατευόμενων περιοχών βάσει διεθνών συμβάσεων (Σύμβαση Ramsar για τους υγροτόπους, περιοχές υπό ένταξη στο Δίκτυο Προστατευόμενων περιοχών ΦΥΣΗ 2000). Πιο συγκεκριμένα στην ευρύτερη περιοχή του Βαλκανικού Κήπου Κρουσίων οι προτεινόμενες περιοχές για ένταξη στο δίκτυο ΦΥΣΗ 2000 είναι: Λίμνη Κερκίνη – Όρος Κρούσσια - Κορυφές Όρους Μπέλλες, Πικρολίμνη, Υδροχαρές δάσος Μουριών, Λίμνη Δοϊράνη.
Ο BBKK εγκαινιάσθηκε το Μάιο του 2000. Είναι μέλος του Διεθνούς Δικτύου Βοτανικών Κήπων (BGCI) και του Διεθνούς Δικτύου για την ανταλλαγή Αυτοφυούς Γενετικού Υλικού και συμμετέχει στην Παγκόσμια Στρατηγική για τη Διατήρηση της Φυτικής Βιοποικιλότητας.
Μέχρι σήμερα εντοπίσθηκαν στο φυσικό τους περιβάλλον περίπου 1.500 αυτόχθονοι φυτικοί οργανισμοί, οι οποίοι συλλέχθηκαν με ειδικούς χειρισμούς, προσδιορίσθηκαν ταξινομικά και διατηρούνται σε Τράπεζα Διατήρησης Γενετικού Υλικού, σε Μητρικές Φυτείες, πολλαπλασιάσθηκανκαι διατηρούνται στο Βοτανικό Κήπο σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους, με φυσικά υλικά, ανάμεσα σε λίμνες, καταρράκτες, ρυάκια, ξερολιθιές και λιβάδια.
ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΤΟΥ BBKK
Το κλίμα της περιοχής του Βαλκανικού Βοτανικού Κήπου Κρουσσίων χαρακτηρίζεται ως υπομεσογειακό με εντονότερη την ηπειρωτική επίδραση. Το καλοκαίρι είναι θερμό και μεγάλης διάρκειας, ο χειμώνας είναι ήπιος, ενώ σε όλες τις εποχές του έτους παρατηρείται βροχόπτωση.
ΤΑ ΠΕΤΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΔΑΦΟΣ ΤΟΥ ΒΒΚΚ
Στην οροσειρά των Κρουσσίων κυριαρχούν τα μεταμορφωμένα πετρώματα και σε μικρή έκταση εμφανίζονται όξινα πυριγενή πετρώματα και μετατεκτονικά και βραδυτεκτονικά ιζήματα του Πλειστόκαινου. Ακόμα παρεμβάλλονται συχνά σερπεντινικά σώματα μέσα σε άλλα πετρώματα. Συγκεκριμένα στην περιοχή της Ποντοκερασιάς έχουν εντοπιστεί ρυολιθικές εμφανίσεις που οφείλονται στην μετααλπική ηφαιστειότητα.
Τα εδάφη της περιοχής ανήκουν στα όξινα ορφνά δασικά εδάφη με υφή πηλώδη - ιλυοπηλώδη και πηλοαμμώδη - αμμώδη. Έχουν αντίδραση όξινη έως πολύ όξινη και είναι μέτρια έως πολύ φτωχά σε βάσεις. Ανήκουν στα πολυτιμότερα δασικά εδάφη της Ελλάδας.
Η ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΤΟΥ ΒΒΚΚ
Ο Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων (ΒΒΚΚ) βρίσκεται στον ορεινό όγκο της οροσειράς των Κρουσσίων, σε δασική έκταση όπου κυριαρχούν τα φυλλοβόλα δρυοδάση.
Μέσα στον περιφραγμένο χώρο του Βοτανικού Κήπου η φυσιογνωμία της βλάστησης καθορίζεται από μεικτή διάπλαση Quercus pubescensκαι Q. frainetto. Κατά θέσεις αναπτύσσονται αραιές συστάδες ανατολικού γαύρου (Carpinus orientalis), οι οποίες εμφανίζονται πυκνότερες κυρίως σε ρέματα. Στα διάκενα του φυσικού δρυοδάσους κυριαρχούν θάμνοι όπως τα Cistus creticus, Rosa canina, Cornus mas, C. sanguinea, Fraxinus ornus, Crataegus monogyna, Prunus spinosa, Paliurus spina-cristii, Lonicera etrusca, Asparagus acutifolius, Ruscus aculeatus, Thymus spp.κ.ά.
ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΒΒΚΚ
Έχοντας φτάσει στο ΒΒΚΚ στο Δήμο Κρουσσών του Νομού Κιλκίς δίπλα στην Ποντοκερασιά, ο επισκέπτης διαπιστώνει μια περιφραγμένη έκταση 310 στρεμμάτων που περιλαμβάνει διαμορφωμένους πολυλειτουργικούς χώρους αλλά και φυσικούςχώρους εναρμόνισης με το δασωμένο περιβάλλον τοπίο.
Ο επισκέπτης μπορεί να επιμορφωθεί βήμα-βήμα στην «Οδό της Γνώσης», μπορεί να περπατήσει στο «Μονοπάτι της βιοποικιλότητας» και στο “Μονοπάτι της περιπέτειας” μέσα στο φυσικό δρυοδάσος, μπορεί να περιηγηθεί στις διάφορες θεματικές ενότητες παρουσίασης των φυτών της Βαλκανικής χερσονήσου και μπορεί να παρατηρήσει από κοντά σπάνια ζωντανά μουσειακά εκθέματα που προέρχονται από την εξαιρετικά πλούσια και ιδιαίτερα σημαντική ελληνική χλωρίδα.
Τα παγκάκια, οι κρήνες, τα κιόσκια, το παρατηρητήριο και το τζάκι του χώρου συνάντησης του ΒΒΚΚ, προσφέρουν στον επισκέπτη δυνατότητες ανάπαυσης, αναψυχής και περισυλλογής.
Στο τέλος ή από την αρχή, ο επισκέπτης μπορεί να εκπαιδευτεί ή να αναπαυθεί στο Κέντρο Πληροφόρησης και στον «Κήπο των Αισθήσεων». Η περιήγηση στο χώρο του Κήπου των Αισθήσεων επιχειρεί να ενεργοποιήσει τις αισθήσεις των επισκεπτών παρέχοντας ερεθίσματα μέσα από:
(α) τα ποικίλα σχήματα και χρώματα του φυτικού κόσμου,
(β) τις διαφορετικές μορφές φύλλων, ανθέων και καρπών,
(γ) τις ποικίλες συμμετρίες των φυτικών οργάνων,
(δ) τις διαφορετικές οσμές και γεύσεις τους,
(ε) τους ήχους του τεχνητού καταρράκτη και των ζωικών οργανισμών που φιλοξενεί (πτηνά, βάτραχοι, έντομα).
Η εξ επαφής αναγνώριση των διαφορετικών φυτικών ειδών μαζί με το συνοδευτικό πληροφοριακό υλικό (ταμπέλες επιστημονικών ονομάτων και κοινών δημωδών ονομάτων, πινακίδες πληροφόρησης θεματικών ενοτήτων), συνιστούν μία εκπαιδευτική διαδικασία που εξοικειώνουν τον επισκέπτη με τα φυτά, τις ιδιότητές τους και τη χρήση τους.
Οι οργανωμένες επισκέψεις από μαθητές, φοιτητές και καθηγητές μπορούν να αναπτύξουν στους χώρους του Κήπου δραστηριότητες Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, αλλά και να επωφεληθούν από τα Περιβαλλοντικά Προγράμματα του Κήπου (μελέτες πεδίου, περιβαλλοντικά παιγνίδια, οργανωμένες ξεναγήσεις).
Το Εργαστήριο Προστασίας και Αξιοποίησης Αυτοφυών και Ανθοκομικών φυτών του ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. (Θέρμη, Ν. Θεσσαλονίκης), στηρίζει –λειτουργικά και ουσιαστικά- τους πολυλειτουργικούς χώρους του ΒΒΚΚ (μητρικές φυτείες αυτοφυούς φυτικού υλικού που συλλέχθηκε από το φυσικό περιβάλλον, ενεργές συλλογές σπερμάτων, βάσεις δεδομένων, εργαστήρια ιστοκαλλιέργειας, φυτώρια, θερμοκήπια, βιβλιοθήκη).
(συνεχίζεται)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου